ŚWIĘTA KLARA Z ASYŻU – ŚWIĘTA JASNA

List ministrów generalnych rodziny franciszkańskiej ogłaszający Jubileusz 750-lecia śmierci Świętej Klary z Asyżu zaczyna się słowami: „Nadchodzący rok, rok 2003, jest dla nas wszystkich rokiem o wielkim znaczeniu, jest bowiem rokiem łaski. Zostaliśmy w nadchodzącym roku zaproszeni do wzięcia udziału w radosnych obchodach na pamiątkę wydarzenia sprzed siedmiuset pięćdziesięciu lat, kiedy to niebiosa otworzyły się na spotkanie siostry Klary w momencie jej śmierci.” Kim jest Święta Klara z Asyżu, założycielka Zakonu Sióstr Klarysek – II zakonu franciszkańskiego?

W 1194 roku, ponad dziesięć lat po narodzinach św. Franciszka, w pałacu rodu Offreduccich przy placu San Rufino w Asyżu, przyszła na świat córka pana Favarone i pani Ortolany. Rodzice nadali dziecku imię Klara tzn. Jasna.

Klara miała 15 lat, kiedy w jej parafialnym kościele głosił nauki wielkopostne Franciszek. Porwana naukami Franciszka płonęła ogromną żarliwością ducha, by służyć Bogu i Jemu się podobać. Zgodnie z panującym wówczas zwyczajem rodzina usiłowała wydać Klarę za mąż. Klara była piękna z wyglądu , bogata i szlachetnie urodzona, ale o zamążpójściu nie chciała słyszeć. Gdy zwróciła się po radę do Franciszka, ten poradził jej zachować dziewiczą czystość dla Chrystusa.

Kiedy Klara ukończyła 18 lat, w nocy z Niedzieli Palmowej na Wielki Poniedziałek 1212 roku, opuściła potajemnie dom i udała się wraz z towarzyszką do kościółka w Porcjunkuli na spotkanie z Franciszkiem. Tam Franciszek obciął jej piękne włosy, zamiast klejnotów i bogatej sukni dał ubogi habit i welon zakonny, po czym przyjął od niej ślub poświęcenia życia Chrystusowi. Do czasu przygotowania miejsca przy kościele św. Damiana, Franciszek umieścił Klarę w pobliskim benedyktyńskim klasztorze.

Jej młodsza siostra Agnieszka odwiedzała Klarę w klasztorze i niebawem postanowiła przyłączyć się do niej. W niedługim czasie dołączyły do nich inne młode towarzyszki, w tym przyjaciółki Klary z lat dziecinnych z Perugii i Asyżu. Z czasem do klasztoru wstąpiła również matka Klary i jej najmłodsza siostra Beatrycze. Franciszek dał im krótką Regułę życia i wyznaczył Klarę na przełożoną Pań Ubogich z Asyżu – jak je zaczęto nazywać. Tak powstał II Zakon św. Franciszka.

Wspólnota św. Klary szybko rozrastała się i po kilku latach założono inne klasztory w Italii, potem w Hiszpanii i Francji. Kiedy zakon Franciszka dotarł do Czech, córka króla Ottokara I, Agnieszka Praska (kanonizowana w 1989 roku) i jej brat przystąpili do budowy klasztoru dla Pań Ubogich, do których Agnieszka przyłączyła się w 1236 roku. Listy św. Klary do św. Agnieszki z Pragi są bogatym źródłem poznania duchowości i życia zakonnego, zawierają wspaniałe, dogłębne myśli, które świadczą o tym, że św. Klara głęboko weszła w Słowo Boże i sens swego powołania, że żyła nim konsekwentnie, radykalnie, czerpiąc głęboką radość z łaski Bożej i swego powołania.

Z Czech zakon św. Klary został zaszczepiony w Polsce. Wiek XIII był wspaniałym okresem rozwoju zakonu klarysek na naszych ziemiach. Pierwszym klasztorem była fundacja bł. Salomei w Zawichoście – przeniesiony potem ze względu na niebezpieczeństwo najazdu Tatarów najpierw do Skały, a następnie do Krakowa. Drugim klasztorem był założony przez księżną Annę klasztor we Wrocławiu i stąd wywodziły się fundacje w Strzelinie i Głogowie. W Starym Sączu klasztor klarysek ufundowała św. Kinga, zaś jej młodsza siostra bł. Jolenta była fundatorką klasztoru w Gnieźnie.

Św. Klara, która dzieliła z Franciszkiem pragnienie prostego i ubogiego życia za przykładem Jezusa Chrystusa zachowując Jego Ewangelię, dwa lata po swojej śmierci 11 sierpnia 1253 roku, została kanonizowana przez papieża Aleksandra IV.

Opinia świętości Klary była stała i rozpowszechniona. Potwierdzają to świadectwa przedstawione na procesie kanonizacyjnym, a także bulla kanonizacyjna. Jeszcze za jej życia br. Tomasz z Celano w Życiorysie pierwszym św. Franciszka z Asyżu stwierdził: ” /…/ pani Klara /…/ stała się zbudowaniem dla wielu innych i dla niezliczonych wzorem. Szlachetna urodzeniem, ale szlachetniejsza łaską; dziewica ciałem a najczystsza duchem; młodziutka wiekiem ale dojrzała umysłem; stała w zamiarze i najżarliwsza w pragnieniu miłości boskiej; obdarzona mądrością i wybitną pokorą; Klara – Jasna z imienia, jaśniejsza w życiu, najbardziej jasna w obyczajach.”

Bulla kanonizacyjna, podsumowująca wypowiedzi świadków procesu kanonizacyjnego, potwierdzała powszechną opinię świętości: ” Ona to była przewodniczką ubogich, przywódczynią pokornych, mistrzynią wstrzemięźliwych i ksienią pokutujących. Klasztorem i powierzoną sobie wspólnotą rządziła troskliwie i roztropnie, w bojaźni i służbie Pańskiej, w pełnym zachowaniu karności zakonnej. Czujna w troskliwości, gorliwa w posługiwaniu, uważna w zachęcaniu; miłująca w napominaniu, powściągliwa w karceniu, nieskora do rozkazywania; szlachetna we współczuciu, roztropna w milczeniu, dojrzała w mówieniu, doświadczona we wszystkim co potrzebne do doskonałego sprawowania władzy, bardziej pragnąca służyć niż władać, bardziej okazywać szacunek niż szacunku doznawać. Jej życie wychowywało i uczyło innych; z księgi jej życia wszystkie inne siostry uczyły się reguły swego życia; w zwierciadle jej życia dostrzegały one ścieżki swego życia.”

Papież Pius XII 14 lutego 1958 roku ogłosił patronką telewizji św. Klarę, która w Boże Narodzenie leżąc chora w klasztorze, zobaczyła żłóbek Bożego Dzieciątka i usłyszała śpiewy rozbrzmiewające w świątyni franciszkańskiej podczas obrzędów, jakby była przy tym obecna: „Niech więc Klara, jaśniejąca chwałą dziewictwa i w tak wielkich ciemnościach podająca niebieskie światło, stoi na czele tej sztuki i niech sprawi, aby za pośrednictwem tego wynalazku zajaśniała prawda i cnota, na których ma się opierać porządek społeczny.”

W liście pasterskim 11 sierpnia 1993 roku kanadyjski biskup Robert Lebel pisał: „Miłość Jezusa Chrystusa jest sercem życia duchowego Klary. Ze względu na tę miłość była gotowa wszystko opuścić i żyć w ubóstwie, które pragnęła praktykować bez granic. Była ubogą, by iść za ubogim Chrystusem. Chrystus był niezmiennie przedmiotem jej kontemplacji. Był dla niej zwierciadłem wieczności, w której kontemplowała blask i chwałę Boga. W kontemplacji, w zjednoczeniu serca z Tym, który jest wcieleniem boskiego bytu, przemieniała się cała na wzór Boga.”

Jubileusz 750-lecia śmierci św. Klary stał się okazją do ponownego zaproponowania i przypomnienia wartości ludzkich i ewangelicznych, jakie św. Klara z Asyżu, stając się uczennicą Ewangelii i „pokorną roślinką” św. Ojca Franciszka, wcieliła w swoje życie. Świadectwo życia św. Klary jest nadal aktualne i stanowi wezwanie nie tylko dla sióstr klarysek i braci mniejszych, ale dla wszystkich chrześcijan, by rozpalać na nowo charyzmat miłości do Chrystusa i wszystkich członków Jego Ciała – Kościoła, by naśladując św. Klarę świadczyć, że człowiek idący za Chrystusem osiąga pełnię człowieczeństwa, by ich życie było zachętą do realizowania franciszkańskiego ideału ewangelicznego. „Jest to ideał złożony z łagodności, pokory, głębokiego poczucia Boga oraz oddania się na służbę wszystkim”- powiedział Jan Paweł II podczas spotkania modlitewnego w Asyżu 27 października 1986 roku. „Św. Franciszek był człowiekiem pokoju; św. Klara była w najwyższym stopniu kobietą modlitwy. Jej więź z Bogiem w modlitwie podtrzymywała Franciszka i jego towarzyszy, podobnie jak podtrzymuje nas dziś. Franciszek i Klara dają przykład życia w pokoju z Bogiem, z samym sobą, ze wszystkimi mężczyznami i kobietami na tym świecie.”